How to Become a Pilot After 12th: Step-by-Step Guide for Students : आपल्याला आकाशात उडण्याची स्वप्ने पडतात का? विमानाच्या कॉकपिटमध्ये बसून जगभर प्रवास करण्याची इच्छा आहे का? तर “पायलट” होणे तुमच्यासाठी एक उत्तम करिअर पर्याय ठरू शकतो. पायलट बनणे हे केवळ एक रोमांचक आणि प्रतिष्ठेचं करिअर नाही, तर ते आत्मविश्वास, कौशल्य आणि जबाबदारी यांचं उत्तम उदाहरणही आहे. चला तर मग, पायलट कसा व्हायचं आणि हे करिअर तुमच्यासाठी योग्य आहे का, हे जाणून घेऊया.
पायलट म्हणजे कोण?
पायलट म्हणजे असा व्यक्ती जो विमान, हेलिकॉप्टर किंवा इतर कोणतंही हवाई वाहन सुरक्षितपणे चालवतो. पायलट विविध प्रकारचे असतात:
- कमर्शियल पायलट (Commercial Pilot) – प्रवासी किंवा मालवाहतूक करणाऱ्या विमानांचे संचालन.
- फ्लाइट इन्स्ट्रक्टर – इतर पायलट्सना प्रशिक्षण देणारा.
- मिलिटरी पायलट – लष्करी सेवेत कार्यरत पायलट.
- प्रायव्हेट पायलट – स्वतःच्या गरजेसाठी किंवा खासगी मालकीच्या विमानासाठी.
पायलट कसा व्हायचं?
1. शैक्षणिक पात्रता
- १०वी नंतर विज्ञान शाखा घ्या – फिजिक्स, मॅथ्स आणि इंग्रजी अनिवार्य.
- १२वी उत्तीर्ण झाल्यानंतर कमीतकमी ५०% गुण असावेत (काही संस्थांमध्ये ६०% अपेक्षित असतात).
2. वैद्यकीय पात्रता
- DGCA (Directorate General of Civil Aviation) मान्यताप्राप्त डॉक्टरकडून Class 1 Medical Certificate घ्या.
- उत्तम दृष्टी (चष्मा चालतो, परंतु विशिष्ट मर्यादेत), योग्य वजन, मानसिक स्थैर्य आवश्यक.
3. फ्लाइट ट्रेनिंग
- भारतात किंवा परदेशात DGCA मान्यताप्राप्त फ्लाइंग स्कूलमध्ये प्रवेश घ्या.
- २०० तासांपर्यंतचे फ्लाइट प्रशिक्षण आवश्यक.
- त्यानंतर Commercial Pilot License (CPL) मिळतो.
4. लायसन्स
- Student Pilot License (SPL) – प्रशिक्षणाची सुरुवात.
- Private Pilot License (PPL) – वैयक्तिक फ्लायिंगसाठी.
- Commercial Pilot License (CPL) – व्यावसायिक पायलट म्हणून काम करण्यासाठी.
हे सुध्दा वाचा:- 10वी नंतर कोणते अ‍ॅग्रीकल्चर कोर्सेस करायचे? संपूर्ण माहिती
पायलट हे करिअर का निवडावे?
फायदे:
- उच्च पगार – प्रारंभिक पगार ₹1.5 ते ₹3 लाख/महिना, अनुभवी पायलट्ससाठी ₹5 लाख+.
- जगभर प्रवासाची संधी.
- प्रतिष्ठित करिअर – समाजात मान-सन्मान.
- अद्वितीय अनुभव – आकाशातल्या क्षितिजांपर्यंत पोहोचण्याची संधी.
तोटे:
- महागडे शिक्षण – प्रशिक्षणासाठी ₹30-₹50 लाख पर्यंत खर्च येतो.
- अनियमित वेळापत्रक – झोप, आरोग्यावर परिणाम होऊ शकतो.
- सतत अपडेट राहणं आवश्यक – नवीन तंत्रज्ञान आणि सुरक्षा नियम शिका लागतात.
भारतातील काही नामांकित फ्लाइंग स्कूल्स:
- इंदिरा गांधी इन्स्टिट्यूट ऑफ एव्हिएशन, दिल्ली
- कैप्तन गौर एव्हिएशन अकॅडमी, पुणे
- इंडिगो कॅडेट प्रोग्राम (Indira Gandhi Institute in partnership with Indigo)
- रेडबर्ड एविएशन, दिल्ली
- गेटवे इन्स्टिट्यूट ऑफ एव्हिएशन, मुंबई
पायलट व्हायचं स्वप्न साकार करताना काही टिप्स:
- शिस्त आणि एकाग्रता ठेवा – उड्डाण म्हणजे जबाबदारी.
- इंग्रजी भाषेवर प्रभुत्व मिळवा – संप्रेषणासाठी अत्यंत महत्त्वाचे.
- निरंतर शिकण्याची तयारी ठेवा – लाइसन्स नंतरही अनेक परीक्षांना सामोरे जावे लागते.
- शारीरिक आणि मानसिक स्वास्थ्य जपा – यामुळे वैद्यकीय मान्यता टिकते.
पायलट होणे म्हणजे केवळ विमान उडवणे नव्हे, तर ते एक संपूर्ण जीवनशैली आहे. तुमच्याकडे आवश्यक ती धैर्य, चिकाटी आणि कौशल्य असेल, तर हे करिअर तुमच्यासाठी नक्कीच योग्य आहे. थोडं गुंतवणूक आणि मेहनत केल्यास, तुम्ही तुमचं आकाशात उडण्याचं स्वप्न पूर्ण करू शकता.
