Career guidance for biology students after NEET failure : NEET परीक्षा ही वैद्यकीय अभ्यासक्रमांसाठी प्रवेशद्वार असली तरी, प्रत्येक विद्यार्थ्याला अपेक्षित रँक मिळेलच असं नाही. अशावेळी अनेक विद्यार्थ्यांना वाटतं की आता काही पर्याय उरले नाहीत. पण ही धारणा चुकीची आहे. NEET मध्ये कमी रँक मिळाला तरीही जीवशास्त्र (Biology) विषयाच्या आधारे अनेक प्रतिष्ठित आणि उत्तम कमाई देणाऱ्या करिअर पर्याय खुले आहेत. चला, अशाच काही पर्यायांची सविस्तर माहिती घेऊया.
१. बायोटेक्नॉलॉजी (B.Sc / B.Tech in Biotechnology)
बायोटेक्नॉलॉजी हे विज्ञान आणि तंत्रज्ञानाच्या संगमावर आधारित क्षेत्र आहे. यामध्ये जैवतंत्रज्ञानाचा वापर औषधनिर्मिती, कृषी विकास, पर्यावरणसंवर्धन, आणि आनुवंशिक अभियांत्रणात होतो. भारतातील आणि आंतरराष्ट्रीय पातळीवरील संशोधन संस्था, फार्मा कंपन्या, कृषी कंपन्या यामध्ये मोठ्या प्रमाणावर संधी उपलब्ध आहेत. संशोधन क्षेत्रात करिअर करायचं असेल तर हा कोर्स अत्यंत उपयुक्त ठरतो. सरकारी नोकऱ्यांमध्येही बायोटेक्नॉलॉजिस्ट्सची मागणी वाढते आहे.
२. फार्मसी (B.Pharm)
तुम्हाला आरोग्य क्षेत्रात काम करायचं आहे पण MBBS किंवा BDS मिळालं नाही, तर B.Pharm (Bachelor of Pharmacy) हा उत्तम पर्याय आहे. या अभ्यासक्रमानंतर तुम्ही स्वतःचा मेडिकल स्टोअर सुरू करू शकता, हॉस्पिटल्समध्ये फार्मासिस्ट म्हणून काम करू शकता किंवा फार्मास्युटिकल कंपन्यांमध्ये संशोधन व उत्पादन विभागात जॉब मिळवू शकता. सरकारी आणि खासगी दोन्ही क्षेत्रात या कोर्ससाठी संधी प्रचंड आहेत.
३. जैविक विज्ञान (B.Sc in Microbiology, Zoology, Botany इ.)
B.Sc (Bachelor of Science) मध्ये विविध शाखा जसे की मायक्रोबायोलॉजी, झूलॉजी, बॉटनी, जेनेटिक्स, फॉरेन्सिक सायन्स यामध्ये शिकण्याची संधी असते. या शाखा संशोधन, शिक्षण, पर्यावरण संवर्धन, फॉरेन्सिक प्रयोगशाळा यामध्ये उत्तम करिअरची दारे उघडतात. यासाठी थोडा संयम आणि पुढील पदव्युत्तर शिक्षणाची तयारी आवश्यक असते, पण नोकरीच्या दृष्टीने हे क्षेत्र भविष्यातील दृष्टीने खूप महत्वाचं आहे.
४. नर्सिंग (B.Sc Nursing)
नर्सिंग हे एक अत्यंत गरजेचं, सन्माननीय आणि आंतरराष्ट्रीय पातळीवर मागणी असलेलं क्षेत्र आहे. B.Sc Nursing हा कोर्स करण्यासाठी NEET ची गरज नसते. भारतातील तसेच परदेशातील हॉस्पिटल्स, क्लिनिक, वृद्धाश्रम, आरोग्य केंद्रे येथे नर्सेसना मोठ्या प्रमाणावर संधी असते. तसेच पुढील शिक्षण घेऊन nurse practitioner, nurse educator, research nurse असे वेगवेगळे रोल्स मिळवता येतात.
५. पॅरामेडिकल कोर्सेस (Diploma/Degree)
पॅरामेडिकल क्षेत्रातही अनेक संधी आहेत, आणि त्यासाठी NEET स्कोअर आवश्यक नसतो. यात ऑप्टोमेट्री, फिजिओथेरपी, ऑक्युपेशनल थेरपी, रेडिओलॉजी, अ‍ॅनास्थेसिया टेक्निशियन, डायलिसिस टेक्निशियन यासारख्या कोर्सेसचा समावेश होतो. हे सगळे कोर्सेस आजच्या आरोग्य सेवेत अत्यंत महत्त्वाचे ठरले आहेत. सरकारी आणि खासगी रुग्णालये, डायग्नोस्टिक सेंटर्स, पुनर्वसन केंद्रे येथे या व्यावसायिकांची मोठी गरज असते.
NEET मध्ये कमी रँक मिळाल्याने तुमच्या स्वप्नांना पूर्णविराम लागत नाही. विज्ञान, आरोग्य आणि संशोधन या क्षेत्रात तुमच्यासाठी दरवाजे अजूनही खुले आहेत. तुम्हाला फक्त तुमच्या आवडीनुसार आणि क्षमतेनुसार योग्य पर्याय निवडावा लागेल. आज अनेक अशा यशस्वी व्यक्ती आहेत ज्या NEET नंतर MBBS न मिळता देखील वैद्यकीय क्षेत्रात किंवा संशोधन क्षेत्रात उत्तम करिअर करत आहेत.
